Het kasteel de Maurissens in Pellenberg, een deelgemeente van Lubbeek, gaat terug tot een vijftiende-eeuwse pachthoeve in het bezit van het klooster van Gempe. Het erf breidde doorheen de eeuwen uit tot een ‘hof met buitenverblijf’, met stallen, schuur, boomgaard, vijver en bos. Na de Franse Revolutie werd het domein aangekocht door de familie de Maurissens. In 1859 werd de hoeve grotendeels afgebroken en werd een eerste kasteel in neoclassicistische stijl gebouwd op de plek waar ooit de pachthoeve stond. Het kasteel werd in 1914 door Duitse soldaten in brand gestoken en compleet verwoest. De familie de Maurissens stelde in 1916 de Brusselse architect Guillaume Chrétien Veraart aan, die het kasteel heropbouwde zoals we het vandaag kennen. In 1949 kocht de KULeuven het kasteeldomein de Maurissens. Het kasteel deed enige tijd dienst als vergader- en leslokalen, maar stond de laatste jaren leeg. In oktober 2022 werd het beschermd als monument. De gemeente Lubbeek nam het kasteel onlangs in erfpacht en zal de komende periode met behulp van Studio Roma en Interleuven het kasteel restaureren en herbestemmen tot gemeenteschool met klaslokalen, een bibliotheek en een grote, multifunctionele ruimte als deel van een hedendaagse schoolcampus die volop inzet op hernieuwbare energie. Er wordt een nieuwe schoolvleugel gebouwd op het achtererf en het interieur en exterieur van het kasteel worden zorgvuldig gerestaureerd. Het behoud van de schaal van het gebouw, zijn volumewerking, ruimte-indelingen en materiaalgebruik staan voorop. Zo gaat in het interieur de nodige aandacht naar de restauratie van de twee zuilen met marmerimitatie in de centrale inkomhal, een tegelvloer in dambordpatroon van Noir de Mazy en cararamarmer en een gestucte plafond opgedeeld in verschillende cassetten, naast de elegante houten bordestrap. Het stabiliteitsonderzoek bracht aan het licht dat de vloer tussen de gelijkvloerse en eerste verdieping een beperkte draagkracht heeft, waardoor versterking in het licht van de herbestemming tot schoolgebouw essentieel bleek. Het gaat echter om bijzondere vloeren uit het begin van de twintigste eeuw van het type NeHoBo, een afkorting voor Nederlandse Holle Bouwsteenvloeren. Deze NeHoBo-vloer is opgebouwd uit holle bakstenen die aan elkaar zijn verankerd met wapeningsstaven, een voorloper van wat we nu een potten-en-balkenvloer noemen. Teampartner Triconsult bedacht een ingenieus systeem dat de bestaande bakstenen vloer verstevigde door er onderaan een dunne stalen lat op te verlijmen en deze doorheen de vloer te verankeren aan een stalen lat erboven. Daardoor kunnen we enerzijds de bestaande vloeren verstevigen binnen de huidige vloeropbouw, zonder de plafonds te beschadigen of verlaagde plafonds aan te brengen, en kunnen we anderzijds de specifieke NeHoBo-constructie – die na WOI een toonbeeld was van een vooruitstrevend structureel concept – integraal bewaren. Kasteel De Maurissens bewijst dat een atypische herbestemming – van aftands kasteel tot vooruitstrevende schoolomgeving – mogelijk is zonder afbreuk te doen aan de rijke erfgoedwaarden van het monument.